Podciąganie kapilarne – czym jest, skąd się bierze i jak je zatrzymać?
Podciąganie kapilarne jest najczęstszą przyczyną zawilgocenia murów. I niestety także najtrudniejszą do wyeliminowania. Wskutek podciągania wody z gruntu, wilgoć na ścianach może sięgać nawet do wysokości ok. dwóch metrów. Mokre ściany nie tylko nieestetycznie wyglądają i stanowią idealną pożywkę dla pleśni, ale również poważnie zagrażają konstrukcji budynku. Czym jest podciąganie kapilarne? Dlaczego występuje? I w jaki sposób zatrzymać zjawisko podciągania kapilarnego, a najlepiej w ogóle do niego nie dopuścić? Eksperci MPH Kapilar odpowiadają.
Podciąganie kapilarne – czym jest?
Podciąganie kapilarne sensu stricto oznacza zdolność materiałów do podciągania wody za pomocą sił kapilarnych, które zależą od ilości i średnicy porów otwartych w danym materiale. W praktyce mierzy się szybkość podciągania wody przez określony materiał. Aby dokonać takiego pomiaru, należy podzielić wysokość podciągania kapilarnego przez czas, w jakim została podciągnięta woda. W budownictwie przez podciąganie kapilarne rozumie się zjawisko podciągania wody od dołu. Szczególnie podatne na zawilgocenie są materiały z mikroskopijnymi porami otwartymi oraz materiały sypkie, jak piasek czy mieszanki piaskowo-żwirowe. Wysoce porowatym materiałem budowlanym jest np. beton komórkowy.
Kiedy występuje podciąganie kapilarne?
Z podciąganiem kapilarnym spotkać się można – wbrew pozorom – nie tylko w starych budynkach, postawionych kilkadziesiąt lat temu i pozbawionych właściwej izolacji poziomej oraz w domach i mieszkaniach po zalaniu. Z wilgocią na ścianach zdarza się nam walczyć także w nowo powstałych obiektach, wydawałoby się nowoczesnych i solidnych. Najczęściej problem ten wynika z:
- wysokiego poziomu wód gruntowych,
- nieodpowiedniego zaizolowania podstawy budynku,
- braku osuszenia fundamentów w przeszłości.
Wspomniana izolacja pozioma zapewnia „odcięcie” fundamentów od konstrukcji, co przekłada się na ochronę wewnętrznych i obwodowych ścian nośnych przed podciąganiem kapilarnym. Cały proces wykonania izolacji poziomej sprowadza się do nawiercenia niewielkich otworów w ścianie w jednej linii i w równych odległościach, w które następnie wstrzykuje się odpowiednio dobrany materiał iniekcyjny. W ten sposób wytworzona zostaje pozioma bariera, która blokuje podciąganie wilgoci od dołu, chroniąc ściany. O skuteczną hydroizolację najlepiej zadbać już na etapie projektowania domu lub na początkowym etapie budowy.
Na jakiej zasadzie działa podciąganie kapilarne?
Za podciąganie wody z gruntu odpowiadają tzw. siły kapilarne – specyficzne zjawiska fizyczne, związane z zachowaniem par i cieczy. Występują one na granicy wody i obiektu, tj. wąskiej przestrzeni w materiale budowlanym. Zjawiskami tymi są:
- napięcie powierzchniowe cieczy, która posiada właściwości sprężystej błony;
- zwilżalność, czyli zdolność cieczy do rozpływania się po ściankach naczynia, określana przez kąt zwilżania.
Im większa zwilżalność i większe napięcie powierzchniowe cieczy oraz mniejsza średnica kapilar, tym bardziej nasilone będzie zjawisko podciągania kapilarnego.
Należy pamiętać, że parametry fizyczne wody, w tym jej gęstość i napięcie powierzchniowe, są niezmienne, a więc człowiek nie ma na nie wpływu. Może on jednak zatkać pory, przez które ciecz podciągana jest ku górze, czego widocznym objawem są mokre ściany – nawet do wysokości pierwszego piętra.